සටහන: සශිකලා මධුෂාණි
අප්‍රේල් 22; ලෝකය(අවුට්බවුන්ඩ් ටුඩේ): ශුද්ධෝත්තම ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේ ස්වර්ගස්ථ වීමෙන් අනතුරුව මීළඟ පාප් වහන්සේ මුල් වරට ආසියාවෙන් හෝ කළු ජාතික පාප් වහන්සේ නමක් වශයෙන් තේරී පත්වනු ඇති බවට ජාත්‍යන්තර මාධ්‍ය අනාවැකි පළකර තිබේ.
ඒ අනුව මේ වන විට නම් යෝජනා වී ඇති කදිනල්තුමන්ලා මෙසේය.
ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේට අතිශය සමීප විශ්වාසවන්තයකු ලෙස සැලකෙන ඉතාලියේ 70 හැවිරිදි පියෙට්‍රෝ පැරොලින් කදිනල්තුමා කාගේත් කතාබහට ලක්ව ඇත. එතුමා 2013 සිට වතිකානුවේ රාජ්‍ය ලේකම්වරයා වන අතර, චීනය සහ මැද පෙරදිග රජයන් සමඟ සියුම් සාකච්ඡා ඇතුළුව රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික කටයුතුවල ප්‍රධාන කාර්යභාරයක් ඉටු කර තිබේ.
මැනිලාහි හිටපු අගරදගුරුවරයෙකු වන පිලිපීන් ජාතික වයස අවුරුදු 67 හැවිරිදි ලුයිස් ඇන්ටෝනියෝ ටැගල් වේගයෙන්ම වර්ධනය වන කතෝලික ජනගහනයක් සිටින කලාපයේ පළමු ආසියානු පාප් වහන්සේ විය හැකිය. එක් කාලයකදී ඔහු ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේගේ කැමතිම අනුප්‍රාප්තිකයා ලෙස සලකනු ලැබූ අතර දිවංගත පාප්තුමාගේ ප්‍රගතිශීලී න්‍යාය පත්‍රය දිගටම කරගෙන යාමට ශක්තිමත් තරඟකරුවෙකු ලෙස සලකනු ලබයි.
සියවස් ගණනාවකට පසු පළමු කළු පාප් වහන්සේ වශයෙන් ගානාවේ 76 හැවිරිදි, පීටර් ටර්ක්සන් කාදිනල්තුමාගේ නමද යෝජනා වී ඇත. එතුමන් දේශගුණික අර්බුදය, දරිද්‍රතාවය සහ ආර්ථික යුක්තිය වැනි කරුණු සම්බන්ධයෙන් හඬ නගා ඇති අතර පූජකත්වය, පුරුෂයෙකු හා ස්ත්‍රියක් අතර විවාහය සහ සමලිංගිකත්වය පිළිබඳ පල්ලියේ සාම්ප්‍රදායික ස්ථාවරයන් එතුමන් තහවුරු කරයි.
එමෙන්ම හංගේරියාවේ 72 හැවිරිදි පීටර් එර්ඩෝ ද කතා බහට ලක්වන කදිනල්හිමි නමකි. එතුමන් ශ්‍රේෂ්ඨ බුද්ධිමතෙකු සහ සංස්කෘතික මිනිසෙකු ලෙස පුළුල් ලෙස සැලකෙන අතර පශ්චාත් ෆ්‍රැන්සිස් වතිකානුවේ නීතියේ ආධිපත්‍යය යථා තත්ත්වයට පත් කරනු ඇතැයි විශ්වාස කළ අර්ඩෝ දිවංගත කාදිනල් ජෝර්ජ් පෙල්ගේ ප්‍රියතමයෙකි.
ඉතාලියේ 69 හැවිරිදි මැටියෝ සුප්පි කදිනල්තුමන් පිළිබඳවද මෙහි ලා සඳහන් කිරීම වටියි. එතුමන් පල්ලියේ ප්‍රගතිශීලී අංශයේ අයෙකු ලෙස සලකනු ලබන අතර, දුප්පතුන් සහ ආන්තිකකරණයට ලක් වූවන් කෙරෙහි දිවංගත පාප්තුමාගේ සැලකිල්ල බෙදා ගනිමින් ෆ්‍රැන්සිස්ගේ උරුමය දිගටම කරගෙන යාමට අපේක්ෂා කෙරේ. ඔහු සමලිංගික සබඳතා සම්බන්ධයෙන් (සාපේක්ෂව) ලිබරල් වන අතර වසර දෙකකට පෙර ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේ මෙතුමන් යුක්රේනයේ වතිකානු සාම නියෝජිතයා ලෙස පත් කරන ලදී.
පෘතුගාලය නියෝජනය කරන 59 හැවිරිදි ජෝස් ටොලෙන්ටිනෝ කලකා ද මෙන්ඩොන්කා කදිනල්තුමන් යනු ෆ්රන්සින් පාප් වහන්සේගේ අනුප්‍රාප්තිකයා වීමට ඉඩ ඇති ලාබාලතම අයගෙන් කෙනෙකි, සමලිංගික සබඳතා පිළිබඳ ඉවසිලිවන්ත අදහස්වලට අනුකම්පා කිරීම සහ කාන්තාවන්ගේ පැවිදිභාවයට කැමති සහ තේරීමට පක්ෂපාතී වන අතර බොහෝ කාරණා සම්බන්ධයෙන් ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේට සමීප වන පල්ලිය නූතන සංස්කෘතිය සමඟ සම්බන්ධ විය යුතු බවට තර්ක කරන්නෙකි.
එමෙන්ම මොල්ටාවේ 68 හැවිරිදි මාරියෝ ග්‍රෙච් සාම්ප්‍රදායිකවාදියෙකු ලෙස සැලකූ නමුත් 2013 දී ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේ තේරී පත් වූ පසු වඩාත් ප්‍රගතිශීලී අදහස් වැළඳ ගැනීමට පටන් ගත්තේය. ඔහුගේ ආධාරකරුවන් තර්ක කරන්නේ ඔහුගේ වෙනස්වන අදහස් වර්ධනය හා වෙනස සඳහා ඔහුගේ හැකියාව පෙන්නුම් කරන බවයි.
ඉතාලියේ 60 හැවිරිදි පියර්බැටිස්ටා පීසාබල්ලා 2020 වසරේ සිට ලතින් කුලදෙටුවන් ලෙස කටයුතු කර ඇති අතර, ශුද්ධ භූමියේ ක්‍රිස්තියානි සුළුතරය වෙනුවෙන් පෙනී සිටීමේ තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. එතුමන් 2023 ඔක්තෝබර් 7 වන දින ඊශ්‍රායලයට හමාස් ප්‍රහාරයෙන් පසු, ගාසා තීරයේ හමාස් විසින් රඳවාගෙන සිටි දරුවන් වෙනුවෙන් තමාව ප්‍රාණ ඇපකරුවෙකු ලෙස ඉදිරිපත් වී තිබේ.
මිට අමතරව ගිනීයාව නියෝජනය කරන 79 හැවිරිදි රොබට් සාරා කාදිනල්තුමන් සාම්ප්‍රදායික, ඕතඩොක්ස් කාදිනල්වරියක් වේ. 2020 දී, ඔහු එවකට විශ්‍රාමික බෙනඩික්ට් පාප් වහන්සේ සමඟ එක්ව පොතක් රචනා කළේ ෆ්‍රැන්සිස්ගේ අධිකාරියට අභියෝගයක් ලෙස සැලකූ පූජක බ්‍රහ්මචර්යාව ආරක්ෂා කරමිනි. මෙතුමන් ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය පිළිබඳ දෘෂ්ටිවාදය සමාජයට තර්ජනයක් ලෙස හෙළා දැක ඇති අතර ඉස්ලාමීය මූලධර්මවාදයට එරෙහිව කතා කර ඇත. මෙතුමන් මීළඟ පාප් පදවිය සඳහා තෝරා ගන්නේ නම්, සියවස් ගණනාවකට පසු පළමු කළු පාප් වහන්සේ ලෙස ඉතිහාසයට එක්වනු ඇත.
