සටහන: සශිකලා මධුෂාණි
ඔක්තෝබර් 18: ලෝකය(අවුට්බවුන්ඩ් ටුඩේ) : ගෝලීය උණුසුම හේතුවෙන් ලෝක සාගරවල හරිත පැහැය අහිමි වෙමින් පවතින බව 2001 සිට 2023 දක්වා සාගරවල දෛනික හරිතප්රද සාන්ද්රණය පිළිබඳ පූර්න අධ්යයනයකින් අනාවරණය වී තිබේ.
මෙමඟින් ඇඟවෙන්නේ අපගේ ග්රහලෝකයට කාබන් ඩයොක්සයිඩ් අවශෝෂණය කර ගැනීමේ හැකියාව දුර්වල විය හැකි බවයි.
සාගර ග්රහලෝකයේ මතුපිටින් සියයට 71 ක් ආවරණය කරන අතර, නව පත්රිකාවේ කතුවරුන් සාගරවල පැහැයේ වෙනස තක්සේරු කිරීම සඳහා චන්ද්රිකා දත්ත සම්පාදනය කර ඇත. අධ්යයනයේ දශක දෙකකට වැඩි කාලයක් තුළ හරිත පැහැයේ සැලකිය යුතු අඩුවීමක් එනම්, සෑම වසරකම ඝන මීටරයකට මයික්රොග්රෑම් 0.35 ක් පමණ අඩු වීමක් ඔවුන් මෙහිදී සොයා ගෙන ඇත.
ජෛවගෝලයේ ඵලදායිතාවයෙන් අඩකට ආසන්න ප්රමාණයකට වගකිව යුතු කුඩා සාගර ජීවීන් වන වසර බිලියන 2 කට වැඩි කාලයක් ග්රහලෝකයට හුස්ම ගත හැකි වායුගෝලයක් නිර්මාණය කරන ක්ෂුද්ර ජීවීන් වන ෆයිටොප්ලැන්ක්ටන් මෙහිදී තර්ජනයට ලක්ව ඇත. ෆයිටොප්ලැන්ක්ටන්ගේ අඩුවීම නිසා මුහුදේ තලයේ වෙනස ඇතිවිය හැකි අතර ක්ලෝරොෆිල් යනු ප්රභාසංස්ලේෂණය සඳහා වගකිව යුතු හරිත වර්ණකයකි, ශාක, ඇල්ගී සහ ෆයිටොප්ලැන්ක්ටන් හිරු එළිය, ජලය සහ කාබන් ඩයොක්සයිඩ් ඔක්සිජන් සහ ග්ලූකෝස් බවට පරිවර්තනය කරන ක්රියාවලියයි. එය පෘථිවියේ ජීවයේ අත්තිවාරම් කොටස් වලින් එකකි.
මේ හරහා සාගර විද්යාඥයන් තහවුරු කරන්නේ පැරිස් දේශගුණික ගිවිසුම ප්රමාණවත් නොවිය හැකි බවත්, ප්රතිපත්ති සම්පාදකයින් වෙරළබඩ ප්රදේශයේ සමුද්ර පාරිසරික පරිසරය විශ්ලේෂණය කර කෘෂිකාර්මික පොහොර, අපද්රව්ය බැහැර කිරීම, වන විනාශය සහ ජල දූෂණය වඩාත් ප්රවේශමෙන් කළමනාකරණය කිරීම ඇතුළුව ප්රති-පියවර සකස් කළ යුතු බවත්ය.
