ඉරානයේ කාන්තා හඬකට මෙවර නොබෙල් සාම ත්‍යාගය හිමි වෙයි!

සටහන – නිපුනි ලියනගේ

ලෝකය (අවුට්බවුන්ඩ් ටුඩේ): සිරගතව සිටින ඉරාන කාන්තා අයිතිවාසිකම් ක්‍රියාකාරිනියක වන නාර්ගේස් මොහොමඩි 2023 වසරේ නොබෙල් සාම ත්‍යාගය දිනාගෙන ඇත.

“ඉරානයේ කාන්තා හිංසනයට එරෙහි සටන සහ මානව හිමිකම් සහ සැමට නිදහස ප්‍රවර්ධනය කිරීමට ඇය කළ සටන” වෙනුවෙන් 51 හැවිරිදි ඇයට මෙම සම්මානය පිරිනමනු ලැබීය.

මෙම සම්මානය ඉරානය වෙනස් කොට සැලකීමට සහ කාන්තා හිංසනයට එරෙහිව පෙනී සිටි ලක්ෂ සංඛ්‍යාත ජනතාව ඇගයීමට ලක් කරන ලදී.

නාර්ගේස් මොහොමඩි කියන්නේ කවුද?

මොහොමඩි මහත්මිය රටේ ප්‍රමුඛ පෙළේ මානව හිමිකම් ක්‍රියාකාරිනියක වන අතර, මරණ දණ්ඩනයට එරෙහිව ද උද්ඝෝෂනයන් සිදු කළ ඇත්තියකි.

මරණීය දණ්ඩනයට විරුද්ධ වූ “නීතිවිරෝධී බෙදුම්වාදී කණ්ඩායමක්” පිහිටුවීම සහ පවත්වාගෙන යාම සම්බන්ධයෙන් ඉරාන අධිකරණයක් විසින් 2016 දී මොහොමඩි මහත්මිය වසර 16කට සිරගත කරන ලදී. ඇය සිරගත කිරීම එකල ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාවෙන් හෙළා දැකීමට හේතු විය.

ඇය මීට පෙර 2011 දී ඉරාන මානව හිමිකම් සංවිධානය වන ඩිෆෙන්ඩර්ස් ඔෆ් හියුමන් රයිට්ස් සෙන්ටර් සමඟ වැඩ කිරීම නිසා “ජාතික ආරක්ෂාවට එරෙහිව ක්‍රියා කිරීම” හේතුවෙන් වසර 11 ක සිරදඬුවම් නියම විය.

2019 ප්‍රචණ්ඩකාරී විරෝධතාවලට ගොදුරු වූවෙකු සඳහා වූ ස්මාරකයකට සහභාගී වීමෙන් පසු පසුගිය වසරේ නොවැම්බර් මාසයේදී ඇය අත්අඩංගුවට ගනු ලැබීය.

ඇය දැනට පස් වතාවක් වරදකරු කර ඇති අතර ඉරානයේ බලධාරීන් විසින් වසර 31 ක සිරදඬුවමක් නියම කර ඇත.

නොබෙල් කමිටුව සිකුරාදා ඔස්ලෝහිදී 2023 සාම ත්‍යාගලාභිනිය ලෙස මොහොමඩි මහත්මිය ප්‍රකාශයට පත් කළේය. ඇයගේ අරගලය “විශාල පුද්ගලික වියදමක් දරා” පැමිණ ඇත.

නෝර්වීජියානු නොබෙල් කමිටුවේ සභාපති Berit Reiss-Andersen පැවසුවේ “ඇය ක්‍රමානුකූලව වෙනස් කොට සැලකීමට සහ පීඩනයට එරෙහිව කාන්තාවන් වෙනුවෙන් සටන් කළ ” බවයි.