ඩිමෝ කොටස් මිලෙහි අස්වාභාවික ඉහළ යෑම – රාජ්‍ය ටෙන්ඩරයක් පිටුපස සැඟවුණු කුමන්ත්‍රණයක් පිළිබඳ සැකයක් ?

පසුගිය සති කිහිපය තුළ ඩීසල් සහ මෝටර් ඉංජිනේරු පොදු සමාගමේ (DIMO) කොටස් මිල කොළඹ කොටස් වෙළෙඳපොළේ අසාමාන්‍ය ලෙස ඉහළ යෑම, ආයෝජකයින් සහ මූල්‍ය විශ්ලේෂකයින් අතර දැඩි කතාබහක් නිර්මාණය කර තිබේ. රජය විසින් කැඳවා ඇති දැවැන්ත බස් රථ ටෙන්ඩරයක් මෙම තත්ත්වයට මූලික හේතුව ලෙස පෙනී ගියද, ඒ පිටුපස මූල්‍ය අපරාධයක් සිදුවී ඇති බවට වන සැකය දැන් ක්‍රමයෙන් බලවත් වෙමින් පවතී.

මීට සති කිහිපයකට පෙර රුපියල් 1,400 සීමාවේ පැවති ඩිමෝ කොටසක මිල, මේ වන විට රුපියල් 2,400 සීමාවද ඉක්මවා යමින් වාර්තාගත ලෙස ඉහළ ගොස් ඇත.

වෙළෙඳපොළේ මෙම උද්යෝගයට ක්ෂණික හේතුව වී ඇත්තේ, ඔක්තෝබර් 17 වන දින විවෘත කිරීමට නියමිත, low-floor බස් රථ සැපයීම සඳහා වන රාජ්‍ය ටෙන්ඩරයයි.

මෙම බිලියන ගණනක වටිනාකමකින් යුත් කොන්ත්‍රාත්තුව ඩිමෝ සමාගම විසින් දිනාගනු ඇති බවට වෙළෙඳපොළ තුළ ප්‍රබල සමපේක්ෂණයක් ගොඩනැගී ඇත. එවැනි දැවැන්ත ව්‍යාපෘතියක් මගින් සමාගමේ අනාගත ආදායම සහ ලාභය සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ යනු ඇතැයි ආයෝජකයෝ අපේක්ෂා කරති.

​මතු වන බරපතළ චෝදනා

​කෙසේ වෙතත්, මෙම මිල ඉහළ යෑමේ නිරවද්‍යතාවය පිළිබඳව බරපතල ප්‍රශ්න මතුවී තිබේ. ඩිමෝ සමාගමේ ප්‍රධාන තරඟකරුවන් විසින් මෙම ටෙන්ඩර් ක්‍රියාවලියට එරෙහිව විරෝධය පෑමට සූදානම් වන බවට තොරතුරු වාර්තා වේ.

ඔවුන්ගේ ප්‍රධාන චෝදනාව වන්නේ, ටෙන්ඩරයේ ඇතුළත් තාක්ෂණික අවශ්‍යතා සකස් කර ඇත්තේ, ඩිමෝ සමාගම විසින් සපයනු ලබන බස් රථ මාදිලිවලට පමණක් ගැලපෙන පරිදි බවයි. මෙමගින් අනෙකුත් සුදුසුකම් ලත් සැපයුම්කරුවන්ට තරඟ කිරීමට ඇති අවස්ථාව කෘත්‍රිමව අහුරා ඇති බවත්, එය සාධාරණ තරඟකාරීත්වයේ මූලධර්ම සම්පුර්ණයෙන්ම උල්ලංඝනය කිරීමක් බවත් ඔවුහු පෙන්වා දෙති.

මෙම චෝදනා සමඟම, ටෙන්ඩරයේ ප්‍රතිඵලය පිළිබඳව කල්තියා තොරතුරු දැනගත් “අදිසි හස්තයක්” විසින් වෙළෙඳපොළ මෙහෙයවනු ලබන බවට ප්‍රබල සැකයක් මතු වී ඇත.

මෙයින් අදහස් වන්නේ, ටෙන්ඩරයේ කොන්දේසි ඩිමෝ සමාගමට වාසිදායක ලෙස සකස් කර ඇති බව දත්, රජයේ හෝ සමාගමේ අභ්‍යන්තර තොරතුරුකරුවන් හෝ ඔවුන් හා සම්බන්ධ පුද්ගලයින්, එම රහස්‍ය තොරතුරු භාවිතා කරමින් කොටස් වෙළෙඳපොළෙන් අයුතු ලාභ ලැබීමට උත්සාහ දරන බවයි.

මෙවැනි අභ්‍යන්තර තොරතුරු මත පදනම් වූ ගනුදෙනු , ශ්‍රී ලංකාවේ නීතිය යටතේ බරපතල මූල්‍ය අපරාධයකි. එය වෙළෙඳපොළේ සාධාරණත්වය සහ විනිවිදභාවය බිඳ දමන අතර, සාමාන්‍ය ආයෝජකයින්ගේ විශ්වාසය කඩ කරයි.

ශ්‍රී ලංකා සුරැකුම්පත් හා විනිමය කොමිෂන් සභාව (SEC) සහ කොළඹ කොටස් වෙළෙඳපොළ, මෙවැනි අසාමාන්‍ය මිල ඉහළ යෑම් සහ ගනුදෙනු රටාවන් පිළිබඳව දැඩි විමර්ශනයක් සිදු කරනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.

මේ ටෙන්ඩරය පිලිබඳව කතා කිරීමට විපක්ෂයේ දේශපාලන නායකයන් දෙදෙනෙකු කරුනු අධ්‍යනය කරමින් සිටින අතර එයට මොටර් රථ විශේෂඥයන් පිරිසක් දායකත්වය දී ඇති බව, තහවුරු කරගත් ආරංචි මාර්ග සඳහන් කළේය.