සටහන – නිපුනි ලියනගේ
කොළඹ (LNW): charts.lk සංඛ්‍යාලේඛනවලට අනුව, ශ්‍රී ලංකා ජල විදුලි උත්පාදනය පසුගිය සතිය තුළදී සමස්ත ජනනයෙන් 64%ක් වන අතර එය පෙර සතියේ 61% ට වඩා වැඩි වී ඇති බව පැවසේ.
සැප්තැම්බර් මාසයේදී 27% ක් වූ තාප තෙල් මත පදනම් වූ විදුලිය භාවිතය ඔක්තෝම්බර් මාසයේදී 10% ට වඩා පහත වැටී ඇති බව එහි සඳහන් වේ. පුනර්ජනනීය බලශක්තියේ දායකත්වය ද ඔක්තෝබර් මාසය තුළ 10% ක දායකත්වයක් ලබා දී ඇත.
ජල විදුලිය අවම ජනන පිරිවැයක් දරන බැවින්, සමස්ත විදුලි නිෂ්පාදනයට ජල විදුලි දායකත්වය වැඩි වන අතර අනෙක් අතට එමඟින් වසර ගණනාවක් පුරා විදුලිබල මණ්ඩලයේ ලාභදායීතාවය වැඩි දියුණු වේ.
2011 සිට 2019 දක්වා කාලය පුරාවට ජලවිදුලි දායකත්වය සහ ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය අතර ලාභදායිත්වයෙන් යුත් සාධනීය සබඳතාවයක් පවතී.
2013 සහ 2015 වසරවලදී පමණක් ලංවිම අනෙකුත් වසරවල ලබන අලාභයට වඩා ලාභයක් උපයා ගැනීමට සමත් විය. ජල විදුලිය 1995 මැද භාගය දක්වා රටේ විදුලි නිෂ්පාදනයෙන් 100% කට ආසන්න දායකත්වයක් ලබා දී තිබේ.
කෙසේ වෙතත්, ශ්‍රී ලංකාවේ විදුලි ජනන මිශ්‍රණයට ගල් අඟුරු සහ මිල අධික තෙල් මත පදනම් වූ නිෂ්පාදනයේ දායකත්වය පසුගිය දශක දෙක තුළ විදුලි ඉල්ලුමේ වේගවත් වර්ධනය හේතුවෙන් වසර ගණනාවක් පුරා අඛණ්ඩ ඉහළ යාමක් දක්නට ලැබේ.
විශාල නව ජලවිදුලි පහසුකම් සංවර්ධනය කිරීමට ඇති සීමිත ප්‍රභවයන් හේතුවෙන් විදුලිබල මණ්ඩලයේ පිරිවැය සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ ගොස් දැවැන්ත පාඩු සිදුවී ඇත.
එමෙන්ම, ජලවිදුලි බලාගාරවල දායකත්වය කාලගුණික තත්ත්වයන්ට බෙහෙවින් අවදානමට ලක් වන අතර එමඟින් විවිධ වසරවල එහි දායකත්වයේ නිරන්තර වෙනස්වීම් ද පෙන්නුම් කරයි.
