සුබ උපන්දිනයක් ‘ජෝ

සටහන: සශිකලා මධුෂාණි

නොවැම්බර් 22: ලෝකය(අවුට්බවුන්ඩ් ටුඩේ) : ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ හිටපු 46වන ජනාධිපති ජෝ බයිඩන්ගේ 83වන උපන්දිනය නොවැම්බර් මස 20වන දිනට දී තිබිණ.

1942 නොවැම්බර් 20වන දින පෙන්සිල්වේනියාවේ ස්ක්‍රැන්ටන් හි උපත ලැබූ ජෝසප් රොබිනෙට් බයිඩන් ජූනියර් 1965 දී ඩෙලවෙයාර් විශ්ව විද්‍යාලයෙන් සහ 1968 දී සිරකූස් විශ්ව විද්‍යාල නීති විද්‍යාලයෙන් උපාධිය ලබා දේශපාලනයට ප්‍රවිෂ්ඨ වී ඇත.

ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පක්ෂයේ සාමාජිකයෙකු වන ඔහු 1973 සිට 2009 දක්වා එක්සත් ජනපද සෙනෙට් සභාවේ ඩෙලවෙයාර් නියෝජනය කළ අතර ඔහු 1970 දී නිව් කාසල් ප්‍රාන්ත කවුන්සිලයට සහ 1972 දී එක්සත් ජනපද සෙනෙට් සභාවට තේරී පත් විය. සෙනෙට් සභිකයෙකු ලෙස බයිඩන් සෙනෙට් අධිකරණ කමිටුවේ සහ විදේශ සබඳතා කමිටුවේ සභාපතිත්වය දැරූ අතර ඔහු ප්‍රචණ්ඩකාරී අපරාධ පාලන සහ නීති බලාත්මක කිරීමේ පනත සහ කාන්තාවන්ට එරෙහි ප්‍රචණ්ඩත්වය පිළිබඳ පනත කෙටුම්පත් කර සම්මත කර ගැනීමට නායකත්වය දී ඇත.

2009 සිට 2017 දක්වා ජනාධිපති බැරැක් ඔබාමා යටතේ 47 වන උප ජනාධිපතිවරයා ලෙසද සේවය කර ඇති අතර ඔහු ඔබාමාගේ සමීප උපදේශකයෙකු විය.

2020 ජනාධිපතිවරණයේදී, බයිඩන් කමලා හැරිස් ඔහුගේ සහකරු ලෙස තෝරා ගත් අතර, ඔවුන් රිපබ්ලිකන් පක්ෂයේ වත්මන් ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් සහ මයික් පෙන්ස් පරාජය කර වයස අවුරුදු 80 ක් වූ පළමු එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.

ජනාධිපති ලෙස, බයිඩන් COVID-19 වසංගතයට සහ ඉන් පසුව ඇති වූ අවපාතයට ප්‍රතිචාර වශයෙන් රට නැවත යථා තත්වයට ගෙන ඒමට විවිධ පනත් කෙටුම්පත් රැසක් ගෙන ආ අතර ඔහුගේ විදේශ ප්‍රතිපත්තියේ දී, එක්සත් ජනපදය පැරිස් ගිවිසුමට නැවත ඇතුළු වී නව අත්ලාන්තික් ප්‍රඥප්තිය ක්‍රියාත්මක කිරීම වැදගත් වේ.

ඇෆ්ගනිස්ථානයේ යුද්ධය අවසන් කළ එක්සත් ජනපද හමුදා සම්පූර්ණයෙන්ම ඉවත් කර ගැනීම බයිඩන් අධීක්ෂණය කළ අතර එය තලේබාන් පාලනය අල්ලා ගැනීමට හේතු වූ අතර රුසියාව යුක්රේනය ආක්‍රමණය කිරීමට ප්‍රතිචාර දැක්වූයේ රුසියාවට සම්බාධක පැනවීමෙන් සහ යුක්රේනයට විශාල අනුග්‍රහයක් දැක්විය.

ගාසා යුද්ධය අතරතුර, බයිඩන් හමාස් හි ක්‍රියාවන් ත්‍රස්තවාදය ලෙස හෙළා දුටුවේය, ඊශ්‍රායලයට දැඩි ලෙස සහාය දුන් අතර ගාසා තීරයට සීමිත මානුෂීය ආධාර යැවීය. ඔහුගේ ජනාධිපති ධුරය අවසන් වීමට ටික කලකට පෙර ඔහු සහාය දුන් තාවකාලික සටන් විරාම යෝජනාවක් සම්මත විය.

ඔහුගේ ජනාධිපති ධුරයේ අවසාන මාස කිහිපය ඔහු නැවත තරඟ කිරීමට තරම් වයසින් වැඩි බවත් ඔහු මානසිකව සුදුසු නොවන බවත් චෝදනා වලට මුහුණ දුන් අතර අනතුරුව ඔහු උප ජනාධිපති කමලා හැරිස් වෙත සිය සහය ලබා දිනි.

හිටපු ජනාධිපතිවරයාගේ සෞඛ්‍ය ගැටළු රැසක් තිබු අතර 2023 වසරේ පුරස්ථි ග්‍රන්ථි පිළිකා තත්වයකින් පෙළෙන බව වාර්තා වූ නමුත් ඔහු මේවන විට යහපත් සෞඛ්‍ය තත්වයෙන් සිටින බව කියවේ.