සටහන: සශිකලා මධුෂාණි
ජුනි 27; ලෝකය(අවුට්බවුන්ඩ් ටුඩේ): නේචර් සඟරාව මඟින් ප්රකාශයට පත් කරන ලද අධ්යයනයකට අනුව, කැස්පියන් මුහුදු මට්ටම මීටර් 18 (අඩි 59) දක්වා පහත වැටීමට ඉඩ ඇති අතර සියවස අවසන් වන විට එහි මතුපිටින් සියයට 34 ක් දක්වා අහිමි විය හැකි බවට වාර්තා කෙරේ,
රුසියාව, කසකස්තානය, ටර්ක්මෙනිස්තානය, ඉරානය සහ අසර්බයිජානය අතර පිහිටා ඇති කැස්පියන් මුහුද, ලොව විශාලතම ගොඩබිම් සහිත ජල කඳ වන අතර, එය වටා ඇති රටවල් පහේ ජීවනාලිය වේ.
කැස්පියන් මුහුදට ජලය සපයන ගංගා සෝවියට්වරුන් විසින් කපු කෙත්වලට ජලය සැපයීම සඳහා බහුලව භාවිතා කළ බැවින් එය 1960 ගණන්වල හැකිලීමට පටන් ගත්තේය. වර්තමානයේ, මුහුද එහි මුල් මතුපිටින් සියයට 10 ක් පමණක් අල්ලාගෙන සිටින අතර, එහි පරිහානිය දේශීය පරිසර පද්ධතියට සහ ජනතාවගේ සෞඛ්යයට දැවැන්ත බලපෑමක් ඇති කර තිබේ.
විශේෂඥයින්ට අනුව, කැස්පියන්ගේ දුක්ඛිත තත්වයන්ට හේතු වී ඇති කරුණු අතර දේශගුණික විපර්යාස, වසර ගණනාවක් පුරා රුසියාව වොල්ගා ගඟේ වේලි සහ ජල ජලාශ රාශියක් ඉදිකර ඇති අතර කෘෂිකර්මාන්තය හා කර්මාන්ත සඳහා එහි ජලය භාවිතා කිරීම, කසකස්තානයේ ප්රධාන තෙල් නිධි භාවිතා කරන විදේශීය සමාගම් මඟින් සිදුවන බලපෑම , අධික ලෙස මසුන් ඇල්ලීම සහ ඔවුන්ගේ වාසස්ථාන පිරිහීම හේතු වී ඇත.
ඒ අනුව මුහුදේ ජල මට්ටම අඩුවීම හරහා ඊටම ආවේණික කැස්පියන් සීල් සහ ස්ටර්ජන් සඳහා වාසස්ථාන ඇතුළුව ප්රදේශයේ ප්රධාන පරිසර පද්ධතින් පවා විනාශ වී යා හැකි අතර හරිතාගාර වායු විමෝචනය අඩු කිරීම සඳහා ගෝලීය ක්රියාමාර්ග ඇතුළුව හදිසි ක්රියාමාර්ගයක් සිදු නොවන්නේ නම් සියවසේ මැද භාගය වන විට කැස්පියන් ද්රෝණියේ සිට මිලියන පහක් පමණ ජනතාවක් අවතැන් විය හැකිය.
