ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ කොන්දේසි …

ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ කොන්දේසි ගැන වරින් වර අහන්නට ලැබෙනවා. තොරතුරු සම්පූර්ණයෙන්ම ප්‍රසිද්ධ කර නැතත්, ශ්‍රී ලංකා බලධාරීන් හා ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල අතර පසුගිය සැප්තැම්බර් මාසයේදී නිලධාරී මට්ටමේ එකඟතාවයක් ඇති කරගත් බව අපි දන්නවා. මේ එකඟතාවය කුමක්ද?
මේ හා අදාළව යම් තොරතුරු ප්‍රමාණයක් මුදල් අමාත්‍යංශය විසින් ප්‍රසිද්ධ කර තිබෙනවා. ඒ ඇසුරෙන් අපිට ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ “කොන්දේසි” පිළිබඳව අදහසක් ගන්න පුළුවන්. මේ කොන්දේසි මොනවාද?

කොන්දේසි කියා කිවුවත්, මෙයින් ඇතැම් ඒවා ඉලක්ක හා ඇස්තමේන්තු ලෙස හැඳින්වීම වඩා නිවැරදියි. 2027 වසර දක්වා වන කාලය සඳහා මෙවැනි ඉලක්ක, ඇස්තමේන්තු හා කොන්දේසි හතරක් ප්‍රකාශිතව තිබෙනවා. ඒවානම්,

• උද්ධමන ඉලක්ක,
• ආර්ථික වර්ධන ඉලක්ක,
• ප්‍රාථමික අයවැය ශේෂ ඉලක්ක, හා
• ජංගම ගිණුම් ශේෂ ඉලක්කයි.

උද්ධමන ඉලක්ක
2022 – 48.2%
2023 – 29.5%
2024 – 6.0%
2025 – 5.9*
2026 – 5.2%
2027 – 5.0%

ආර්ථික වර්ධන ඉලක්ක
2022 – (-8.7)%
2023 – (-3.0)%
2024 – 1.5%
2025 – 2.6%
2026 – 3.0%
2027 – 3.1%

ප්‍රාථමික අයවැය ශේෂ ඉලක්ක
2022 – (-4.0)%
2023 – (-0.7)%
2024 – 0.8%
2025 – 2.3%
2026 – 2.3%
2027 – 2.3%

ජංගම ගිණුම් ශේෂ ඉලක්ක
2022 – (-3.4%
2023 – (-2.0)%
2024 – (-1.2)%
2025 – (-1.2)%
2026 – (-1.2)%
2027 – (-1.2)%

මෙම ඉලක්ක 2027 දක්වා කාලය සඳහා ඉදිරිපත් කර තිබෙන්නේ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ ණය වාරික ලැබීමට නියමිතව ඇත්තේ වසර හතරක කාලයක් තුළ නිසායි. මෙම 2023 වසරේ මුල් භාගය තුළ අරමුදලේ පළමු වාරිකය ලැබුණොත්, 2026දී අවසන් වාරිකය ලැබෙනවා. එහෙත්, ඒ සඳහා මෙම වසර හතර තුළම ඉහත සඳහන් ඉලක්ක තුළ රැඳී සිටිය යුතුයි. එසේ රැඳී සිටියහොත් 2027 වන විට ප්‍රකාශිත ඉලක්ක වෙත ගොස්, ආර්ථිකය නැවතත් 2019 මට්ටමට ඔසොවා, එතෙක් නොගෙවා පැහැර හැර ඇති ණය ගෙවන්නට පටන් ගත හැකියි.

ඉහත ඉලක්ක අතරින් ප්‍රමුඛ ඉලක්කය වන්නේ උද්ධමන ඉලක්කයයි. 2022 අවසන් වන විට කොළඹ පාරිභෝගික මිල දර්ශකය මත පදනම් වූ වාර්ෂික සාමාන්‍ය උද්ධමනය 46.4%ක්. මෙය ඉලක්කගත මට්ටම වූ 48.2%ට වඩා තරමක් හොඳ මට්ටමක්. එහෙත්, ජාතික පාරිභෝගික මිල දර්ශකය මත පදනම් වූ එම අගය 50.4% මට්ටමේ පැවතුණා. එය ඉලක්කයට වඩා ඉහළ මට්ටමක්.

මෙම 2023 වසර අවසන් වෙද්දී වාර්ෂික සාමාන්‍ය උද්ධමනය 29.5% දක්වා අඩු වීමටනම් වසර අවසන් වෙද්දී උද්ධමනය තනි අංකයක් දක්වා පහත වැටිය යුතුයි. ඉහත ප්‍රාථමික අයවැය ශේෂ ඉලක්ක හා ජංගම ගිණුම් ශේෂ ඉලක්ක ලඟා කර ගත හැකිනම්, ආර්ථික වර්ධනය පසුපස පන්නන්නේ නැත්නම්, මුදල් ප්‍රතිපත්ති කලට පෙර ලිහිල් නොවේනම්, වසරේ මුල් භාගය තුළ අරමුදලේ සහාය ලැබේනම්, වසර අවසන් වන විට අපේක්ෂිත උද්ධමන ඉලක්කය කරා යා හැකියි. එසේ යා හැකිනම්, ඉදිරි වසර හතර තුළද අදාළ ඉලක්ක තුළ රැඳී සිටිය හැකියි.

ආර්ථික වර්ධන ඉලක්ක අනුව, මුල් වසර දෙක තුළ ප්‍රමුඛ අවධානය යොමු කෙරෙන්නේ උද්ධමනය පාලනය කිරීම වෙතයි. එහිදී ආර්ථිකය සංකෝචනය වීම වැළැක්වීමේ හැකියාවක් නැහැ. පවතින අර්බුදය තුළ ආර්ථිකය කොහොමටත් හැකිළෙන නමුත් එසේ සිදු වන වෙනත් අවස්ථාවකදී මෙන් ලිහිල් මුදල් ප්‍රතිපත්ති වල උදවුවෙන් (සල්ලි අච්චු ගසා) එය වැළැක්වීමේ හැකියාවක් මේ වන විට නැති නිසා, ආර්ථික වර්ධනය කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන්නට සිදු වන්නේ උද්ධමනය පාලනය වීමෙන් පසුවයි. ඉන් පසුව වුවද ඉලක්ක කර තිබෙන්නේ ශ්‍රී ලංකාවට ප්‍රායෝගිකව ළඟා කරගත හැකි 3%ක පමණ වූ ආර්ථික වර්ධන ඉලක්කයක්. මෙම ඉලක්කයට වුවද යා හැක්කේ ප්‍රාථමික අයවැය ශේෂ ඉලක්ක හා ජංගම ගිණුම් ශේෂ ඉලක්ක මෙන්ම උද්ධමන ඉලක්කද සපුරා ගත හැකිනම් පමණයි.

අසන්නට ලැබී ඇති නිල නොවන තොරතුරු අනුව, 2022දී ආර්ථිකය හැකිළී තිබෙන්නේ ඉහත ඇස්තමේන්තු වල ඇති 8.7%ට වඩා අඩුවෙන්. එහෙත්, එම අඩුව මේ වසරට එකතු වී මේ වසර තුළ ආර්ථිකය 3.0%ට වඩා තරමක් වැඩියෙන් හැකිළීමට නියමිතයි.

ඉහත ඉලක්ක ඒ අයුරින්ම සපුරා ගතහොත්, 2027 වසර වන විට රටේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය 2017දී පැවති මට්ටම ආසන්නයට එනවා. එම මට්ටම ඉක්මවන්නේ 2028 වසරේදී. ඒක පුද්ගල ආදායම 2017 මට්ටමට එන්නට තවත් වසර තුන හතරක්වත් යා හැකියි. ඒ කියන්නේ දළ වශයෙන් 2030 පමණ වෙනවා. කෙසේ වුවත්, ඉහත ප්‍රාථමික අයවැය ශේෂ ඉලක්ක හා ජංගම ගිණුම් ශේෂ ඉලක්ක ලඟා කර ගත නොහැකි වුවහොත් ආර්ථිකය 2017 පැවති මට්ටමට පැමිණෙන්නට මීටත් වඩා කාලයක් යා හැකියි. මෙම ප්‍රකාශය කරන්නේ පසුගිය වසර කිහිපය තුළ ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධනය පිළිබඳ පහත සඳහන් යාවත්කාලීන දත්තද සැලකිල්ලට ගනිමිනුයි.

2018 – 2.3%
2019 – (-0.2%)
2020 – (-3.5%)
2021 – 3.3%
2022 ජනවාරි සිට සැප්තැම්බර් දක්වා කාලය – (-7.1%)

අරමුදලේ කොන්දේසි ගැන කතා කරනවානම්, ප්‍රධානම කොන්දේසිය වන්නේ ඉහත සඳහන් පරිදි ප්‍රාථමික අයවැය ශේෂය 2025 වසර වන විට දදේනියෙන් 2.3%ක අතිරික්තයක් බවට පත් කොට එම මට්ටමේ හෝ ඊට ඉහළින් දිගටම පවත්වා ගත යුතු බවයි. අරමුදල වෙත නොගියත්, රටේ ආර්ථිකය ස්ථාවර කිරීම සඳහා අනිවාර්යයෙන්ම මෙවැන්නක් කළ යුතුයි. බදු වැඩි කිරීම් හා වියදම් කැපීම් අවශ්‍ය වන්නේ මෙම ඉලක්කයට යාමටයි.

විපක්ෂ දේශපාලන පක්ෂ විසින් වත්මන් ආණ්ඩුවේ බදු ප්‍රතිපත්තිය විවේචනය කරමින් විකල්ප ප්‍රතිපත්ති ඉදිරිපත් කරනවා. මෙවැනි විකල්ප බදු ප්‍රතිපත්තියක් අරමුදල විසින් සාධනීය ලෙස භාර ගැනීමේ ඉඩක් තිබෙනවා. එහෙත් එසේ වනු ඇත්තේ අදාළ විකල්පය ශක්‍ය විකල්පයක් වන්නේනම් පමණයි.

රජයේ ආදායම් වැඩි කරගත යුත්තේ කෙසේද යන්නත්, වියදම් කැපිය යුත්තේ කෙසේද යන්නත් අරමුදල විසින් දමා ඇති කොන්දේසි නෙමෙයි. එහෙත්, මොන විදිහකින් හෝ ආදායම් වැඩි කරගෙන, වියදම් සීමා කර, ප්‍රාථමික අයවැය ශේෂ ඉලක්කය කරා යාම අරමුදලේ කොන්දේසියක්. දැනට සිදු කර ඇති බදු වැඩි කිරීම් හා වියදම් සීමා කිරීම් වලින් පසුවද, පසුගිය වසරේ ප්‍රාථමික අයවැය ශේෂය 0.7%ක හිඟයක්. එය මෙම වසරේදී 0.8%ක අතිරික්තයක් බවට පත් විය යුතු අතර 2023 වන විට 2.3%ක අතිරික්තයක් විය යුතුයි.

මෙයින් අදහස් වන්නේ කුමක්ද?

මෙම (2023) වසර තුළදී මෙන්ම ඉදිරි (2024) වසර තුළදීද දදේනියෙන් 1.5%කට සමාන වියදම් කැපීමක් හෝ ආදායම් ඉහළ යාමක් සිදු විය යුතුයි. මෙය කරන ආකාරය දේශපාලන අධිකාරියට තීරණය කළ හැකියි. එහෙත්, කෙසේ හෝ ඉලක්කයට යා යුතුයි.

දැනටමත් විශාල ලෙස ඉහළ දමා ඇති බදු අනුපාතික තව දුරටත් ඉහළ දැමීමේ හැකියාවක් ප්‍රායෝගිකව නැහැ. එමෙන්ම ආර්ථිකය තව දුරටත් හැකිලෙද්දී එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙසද බදු ආදායම් වල අඩු වීමක් සිදු වෙනවා. රජයේ වියදම් බොහෝ දුරට රාජ්‍ය සේවකයින් ගණනට සමානුපාතිකයි. රාජ්‍ය සේවකයින් ප්‍රමාණය ඉහළ යද්දී ඔවුන්ගේ වැටුප් වලට අමතරව, ගමන් වියදම්, නිල ඇඳුම් දීමනා, ලිපි ද්‍රව්‍ය හා අනෙකුත් කාර්යාල උපකරණ, කාර්යාල පහසුකම්, විදුලි හා ජල බිල්පත්, දුරකථන බිල්පත් ආදී අනෙකුත් වර්තන වියදම්ද සමානුපාතික ලෙස ඉහළ යනවා.

රාජ්‍ය සේවකයින් ප්‍රමාණය අඩු වෙද්දී ඉහත අනෙකුත් වියදම්ද අඩු වෙනවා. එහෙත් රාජ්‍ය සේවකයින් ප්‍රමාණය ක්‍රමිකව මිස එකවර අඩු කිරීම ප්‍රායෝගිකව නොකළ හැක්කක් නිසා රජයේ වියදම් තවදුරටත් අඩු කිරීමද අසීරු කාර්යයක්. ඉහත සඳහන් ක්‍රම දෙකට අමතරව, වසරකට දදේනියෙන් 1.5%කින් ප්‍රාථමික අයවැය ශේෂය අඩු කර ගැනීම සඳහා තිබෙන එකම ක්‍රමය රාජ්‍ය වත්කම් විකිණීමයි.

ඉදිරි වසර දෙක තුළ මේ ආණ්ඩුව විසින් වසරකට දදේනියෙන් 1.5% බැගින් ප්‍රාථමික අයවැය ශේෂය අඩු කර කර ගන්න යන්නේ කෙසේද කියා මම දන්නේ නැහැ. එය කරන්න යන්නේ කෙසේ වුවත්, අදාළ සැලසුම අරමුදල වෙත ඉදිරිපත් කර අරමුදලේ අනුමැතිය ලබා ඇති බව පැහැදිලියි. මේ තත්ත්වය තුළ දැනට ඉහළ දමා ඇති බදු අඩු කිරීම ප්‍රායෝගිකව කිරීම ඉතාම අසීරුයි. එවැන්නක් යෝජනා කරන අයෙකුට අනිවාර්යයෙන්ම අදාළ තීරණය නිසා පුළුල් වන ප්‍රාථමික අයවැය ශේෂය නැවත ඉලක්ක මට්ටම දක්වා අඩු කර ගන්නා ආකාරයද අරමුදලට පැහැදිලි කරන්නට සිදු වෙනවා. එසේ නොකර අරමුදලේ වැඩසටහන සමඟ රැඳී සිටීමේ හැකියාවක් නැහැ. මෙවැනි විකල්ප තිබිය නොහැකි බවක් මෙයින් අදහස් වන්නේ නැහැ.

කෙසේ වුවද, ප්‍රාථමික අයවැය ශේෂය දදේනියෙන් 2.3%ක අතිරික්තයක් වුවද, එම අතිරික්තය ණය වාරික හා පොලී ගෙවීම සඳහා ප්‍රමාණවත් නැහැ. ප්‍රාථමික අයවැය හිඟය 4%ක්ව පැවති 2022දී වාර්ෂික ණය අවශ්‍යතාවය දදේනියෙන් 37.9%ක් වුනා. එයින් අදහස් වන්නේ, පරණ ණය හා පොලී ගෙවීම සඳහා පමණක් දදේනියෙන් 33.9%කට සමාන අරමුදල් ප්‍රමාණයක් අවශ්‍ය වූ බවයි. වෙනත් අයුරකින් කිවහොත්, ණය හා පොලී ගෙවන්නට අලුතෙන් ණය නොගෙන ඉන්නටනම් 33.9%ක ප්‍රාථමික අයවැය අතිරික්තයක් අවශ්‍ය වූ බවයි. 2.3%ක ප්‍රාථමික අයවැය අතිරික්තයක් මේ වැඩේට හැරෙන්නවත් මදි!

පසුගිය ජූනි මාසය අවසන් වෙද්දී ලංකාවේ රාජ්‍ය අංශයේ ණය ප්‍රමාණය දදේනියෙන් 145.0%ක්. මධ්‍යම රජයේ ණය ප්‍රමාණය පමණක් දදේනියෙන් 127.2%ක්. ඉතිරි කොටස රාජ්‍ය සංස්ථා වල (12.0%) සහ මහ බැංකුවේ (5.8%) ණය. ස්ථායිකරණ වැඩ පිළිවෙළ හදද්දී උපකල්පනය කර තිබෙන පරිදි පොලී අනුපාතික 10% ලෙස සැලකුවොත්, මධ්‍යම රජයේ ණය වෙනුවෙන් පොලිය ගෙවන්න පමණක් දදේනියෙන් 12.7%ක් අවශ්‍ය වෙනවා. ණය වල සාමාන්‍ය පරිණත කාලය වසර 5ක් සේ සැලකුවොත්, ඒ කියන්නේ තියෙන ණය වලින් ආසන්න වශයෙන් 20%ක් වසරක් තුළ ගෙවිය යුතු සේ සැලකුවොත්, එම ප්‍රමාණය දදේනියෙන් 25.4%ක්. ඔය කොටස් දෙක එකතු කළාම දදේනියෙන් 37.1%ක් වෙනවා. 2.3%ක ප්‍රාථමික අතිරික්තය මේ වැඩේට යොදා ගත්තට පස්සේ පරණ ණය හා පොලී ගෙවන්න දදේනියෙන් 34.8%ක් අලුතෙන් ණය ගන්න වෙනවා. පොලී අනුපාතික 10%ට තියා ගන්න බැරි වුනොත්, ණය ප්‍රමාණය තවත් ඉහළ ගියොත්, ඔය අවශ්‍යතාවය තවත් ඉහළ යනවා.

අරමුදලේ ඇස්තමේන්තුව අනුව ශ්‍රී ලංකා රජයට වසරකට ඔය මට්ටමේ ණය ප්‍රමාණයක් ලබා ගැනීමේ හැකියාවක් නැහැ. ඒ නිසා, ගත් ණය ආපසු ගෙවීමේ හැකියාවකුත් නැහැ. ණය තිරසාරත්වය නැති වෙලා කියා කියන්නේ ඔය හේතුව නිසා.

ණය තිරසාරත්වය නැති වෙලා නිසා අරමුදලේ අනෙක් ඉලක්ක ඒ විදිහටම ළඟා කර ගත්තත්, ආර්ථිකය ස්ථාවර කර ගන්න බැහැ. ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමක් අනිවාර්යයෙන්ම අවශ්‍ය වෙන්නේ ඔය හේතුව නිසා. ඉහත සඳහන් දදේනියෙන් 127.2%ක් වන මධ්‍යම රජයේ ණය වලින් 58.8%ක් දේශීය ණය. තව 17.4%ක් බහුපාර්ශ්වීය ණය. ඉතිරි 51.0% දැනට ගෙවීම පැහැර හැර තිබෙන ද්විපාර්ශ්වීය සහ වාණිජ ණය. ඒ කොටස පැත්තකින් තිබ්බොත්, ඒ කියන්නේ ද්විපාර්ශ්වීය සහ වාණිජ ණය හා පොලිය ගෙවන එක අමතක කළොත්, දදේනියෙන් 127.2%ක් වන මධ්‍යම රජයේ ණය ප්‍රමාණය දදේනියෙන් 76.2% දක්වා අඩු වෙනවා. වසරක් තුළ මේ ණය වලින් 20%ක් ආපසු ගෙවිය යුතු ලෙසත්, පොලිය 10% ලෙසත් සැලකුවොත් දදේනියෙන් 22.9%ක්. 2.3%ක ප්‍රාථමික අතිරික්තය ඔය වෙනුවෙන් වෙන් කළාට පස්සේ තවත් 20.6%ක අඩුවක් ඉතිරි වෙනවා.

ඒ කියන්නේ ඔය උපකල්පන යටතේ වුවත්, දදේනියෙන් 20.6%ක දළ අරමුදල් අවශ්‍යතාවයක් තව දුරටත් ඉතිරි වෙනවා. ශ්‍රී ලංකා රජයට අඩු වශයෙන් ඔය ප්‍රමාණයට ණය ගන්න පුළුවන් වෙයිද? ඒ කියන්නේ දළ අරමුදල් අවශ්‍යතාවය ආසන්න වශයෙන් දදේනියෙන් 20% මට්ටමට ආවොත් ණය තිරසාරත්වය ඇති වූ සේ සැලකිය හැකිද?

මේ කාරණයේදී වැදගත් වෙන්නේ අරමුදලේ මතය. පසුගිය කාලයේ අරමුදල සමඟ වැඩ සටහන් වලට ගිය වෙනත් රටවලට එම රටවල ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමට උපදෙස් දීමේදී අරමුදල විසින් දළ අරමුදල් අවශ්‍යතාවය අඩු කරගත යුතු මට්ටම පිළිබඳ විවිධ ඉලක්ක ලබා දී තිබෙනවා. එම ඉලක්ක ලබා දී තිබෙන්නේ අදාළ රටවල පැවති තත්ත්වයන් මත පදනම්ව.

ආජන්ටිනාව – 5%
ඉක්වදෝරය – 6%
යුක්‍රේනය – 10%
බාබඩෝස් – 15%

ලංකාවට ලබා දී තිබෙන දළ අරමුදල් අවශ්‍යතා ඉලක්කය හා අදාළව මහ බැංකුව හෝ මුදල් අමාත්‍යාංශය විසින් කිසිදු ප්‍රකාශයක් නිකුත් කර නැහැ. මෑතකදී ස්වෛරිත්ව බැඳුම්කර හිමියන් කණ්ඩායමක් විසින් අරමුදල ලෙස යවා ඇති ලිපියෙහි උපකල්පනය කර තිබෙන්නේ ඉහත අනුපාතය 13% ලෙසයි.

අරමුදලේ අනෙකුත් ප්‍රධාන කොන්දේසිය වන්නේ ජංගම ගිණුමේ හිඟය දදේනියෙන් 1.2% මට්ටම දක්වා අඩු කරගෙන ඒ මට්ටමේ පවත්වාගත යුතු බවයි. මෙයින් දළ වශයෙන් අදහස් කරන්නේ උපයන විදේශ විණිමය පමණක් වියදම් කළ යුතු බවයි. වැඩ සටහන යටතේ වුවත්, විදේශ ණය හා පොලී ගෙවීම සඳහා අලුතෙන් ණය ගන්නට සිදු වෙනවා.

දදේනියෙන් 1.2%ක හිඟයක් යන්නෙන් ආසන්න වශයෙන් අදහස් වන්නේ දැනට ලංකාවේ ආයෝජනය කර ඇති විදේශ ප්‍රාග්ධනය වෙනුවෙන් ආයෝජකයින් විසින් ලබා ගන්නා ප්‍රතිලාභ වලට ආසන්න මුදලක්. එම ප්‍රතිලාභ බොහෝ විට නැවත රට තුළම ආයෝජනය වන නිසා ජංගම ගිණුමේ මෙම හිඟය ප්‍රාග්ධන ගිණුමේ එවැනිම අතිරික්තයකින් තුලනය වෙනවා. ඒ නිසා, මේ හිඟයෙන් විණිමය වෙළඳපොල තුලනය කෙරෙහි බලපෑමක් වෙන්නේ නැහැ.

මේ වන විට ලංකාවේ විදේශ අංශය හා අදාළ ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය වී තිබෙන්නේ රටට ලැබෙන විදේශ විණිමය පමණක් වියදම් කිරීමයි. අරමුදලේ සහාය ලැබුණද එම තත්ත්වයේ වෙනසක් සිදු වීමේ ඉඩක් නැහැ. ණයට ගෙන පරිභෝජනය කළ යුගය අවසන් වුනේ සදහටම මිස තාවකාලිකව නෙමෙයි. එවැනි යුගයකට නැවත යාම සිදුවිය නොහැක්කක් නොවුනත්, එය දුරස්ථ ඉලක්කයක්.

අරමුදලේ වැඩසටහන තුළ කෙටිකාලීනව සිදු වනු ඇත්තේ අලුතෙන් ලැබෙන අරමුදලේ ණය ඇතුළු බහුපාර්ශ්වීය ණය වලින් දැනට ගෙවිය යුතු බහුපාර්ශ්වීය ණය හා පොලිය දිගටම ගෙවාගෙන යන එක පමණයි. විදේශ ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමකදී එකඟ වෙන ණය පමා කාලය අවසන් වී, නැවත වාණිජ හා ද්විපාර්ශ්වීය ණය ගෙවන්නට සිදු වූ විට එය කරන්නට සිදු වන්නේ අලුතෙන් වාණිජ හෝ ද්විපාර්ශ්වීය ණය ලබා ගැනීම මගිනුයි.

ආනයන ඇතුළු රටේ විදේශ විණිමය අවශ්‍යතා සඳහා යොදා ගැනෙනු ඇත්තේ රටට ලැබෙන විදේශ විණිමය නිසාත්, ජංගම ගිණුමේ ශේෂය පියවීමට පුනර්-ආයෝජන ලැබීම් හැර වෙනත් ලැබීම් යොදා නොගැනෙනු ඇති නිසාත්, වැඩසටහන තුළ විණිමය අනුපාතය බොහෝ දුරට ස්ථාවර මට්ටමක පැවතෙනු ඇතැයි අපේක්ෂා කළ හැකියි. උද්ධමන ඉලක්කය 5% වීමත්, ඇමරිකාවේ උද්ධමන ඉලක්කය 2% වීමත් සැලකූ විට ඩොලරයක මිල දිගුකාලීනව 3%කින් ඉහළ යන්නට සැලැස්වීම ප්‍රශස්ත තත්ත්වය වුවත්, මහ බැංකුව සිතන පරිදි මේ වන විට රුපියල ඕනෑවට වඩා අවප්‍රමාණය වී ඇති නිසා එසේ සුළු වශයෙන් රුපියල අවප්‍රමාණය වීමේ අවශ්‍යතාවය නොසලකා හරින්නට ඉඩ තිබෙනවා. 3%ක අවප්‍රමාණය වීමක් සිදු වුවත්, එය වසරකට රුපියල් 10ක පමණ වූ සාපේක්ෂව සුළු වැඩිවීමක් පමණයි. ඒ නිසා, වැඩ සටහන තුළ යම් මොහොතක ආනයන සීමා ඇතුළු සීමාවන් ඉවත් කරනු ලැබුවද ඩොලරයක මිල විශාල ලෙස ඉහළ යාමේ ඉඩක් නැහැ.

අරමුදලේ අධ්‍යක්ෂ්‍ය මණ්ඩල අනුමැතිය ලබා ගැනීම සඳහා දැනට තිබෙන බාධාව චීනයේ සහයෝගය නොලැබීමයි. චීන සහයෝගය ලැබෙන තුරු මේ කටයුත්ත සිදු වන්නේ නැහැ. අධ්‍යක්ෂ්‍ය මණ්ඩල අනුමැතිය ලැබුණු පසු ඉලක්ක දළ අරමුදල් අවශ්‍යතාවය ගැන හරියටම දැනගන්නට ලැබෙයි. එම ඉලක්කය 20% වැනි මට්ටමක තිබුණොත් දේශීය ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ අවශ්‍යතාවයක් ඇති වන්නේ නැහැ. එහෙත්, එම ඉලක්කය 13% වැනි මට්ටමක් වුවහොත් දේශීය ණය වල පොලී කපා හැරීමක් හෝ ආපසු ගෙවීමේ කාලය දිගු කිරීමක් සිදු විය හැකියි.

~ ඉකොනොමැට්ටා

RN