රෂිකා හෙන්නායක දෙසැම්බර් 10, කොළඹ LNW :
ශ්රී ලංකාව සඳහා දැරිය හැකි මූල්යකරණ සහ ප්රතිසාධන උපකරණ ලබා දෙන ලෙස එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවර්ධන වැඩසටහනේ (UNDP) නේවාසික නියෝජිත අසූසා කුබෝටා, ජාත්යන්තර හවුල්කරුවන්ගෙන් ඉල්ලා සිටින අතර, හෙක්ටයාර මිලියන 1.1 ක් ජලයෙන් යටවී රට පුරා මිලියන 2.3 ක ජනතාවක් නිරාවරණය කළ දිට්වා සුළි කුණාටුවෙන් පසු නැවත ගොඩනැගීම සඳහා රටට අමතර ණය අවශෝෂණය කර ගත නොහැකි බවට අනතුරු අඟවයි.
ව්යසනය දිගුකාලීන ආර්ථික හා සමාජීය අස්ථාවරත්වයකට ගැඹුරු වීම වැළැක්වීම සඳහා ප්රතිසාධන උත්සාහයන් දැන් ඉලක්කගත බාහිර සහයෝගය මත රඳා පවතින බව එම සංවිධානය පැවසීය.
“එහි දරුණුතම ආර්ථික අර්බුදයක් සහ මන්දගාමී නමුත් ස්ථාවර ප්රකෘතිමත් වීමක් සිදුවෙමින් පවතින පසු, මෙම දැවැන්ත ස්වාභාවික ව්යසනයෙන් නැවත ගොඩනැගීමේ පිරිවැය පියවා ගැනීම සඳහා ශ්රී ලංකාවට තවත් ණය බරක් දරා ගත නොහැක,” එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවර්ධන වැඩසටහනේ නේවාසික නියෝජිත අසූසා කුබෝටා පැවසීය.
“ජාත්යන්තර හවුල්කරුවන් දැරිය හැකි මූල්යකරණයක් සහ නව්ය උපකරණ සමඟ ඉදිරියට යා යුතු අතර එමඟින් රට ණය කන්දෙන් වැටීමෙන් තොරව වේගවත් ප්රකෘතියක් සහ වැඩි ඔරොත්තු දීමේ හැකියාවකින් යුතුව නැවත ගොඩනැගීමට හැකි වේ,” තවදුරටත් පැහැදිළි කරමින් එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවර්ධන වැඩසටහනේ නේවාසික නියෝජිත අසූසා කුබෝටා පැවසීය.
ඒ අනුව, UNDP හි මුල් ප්රතිසාධන විශ්ලේෂණය මඟින්, විශේෂයෙන් පුත්තලම, කිලිනොච්චි, මුලතිව්, මධ්යම කඳුකරය සහ උතුරු සහ නැගෙනහිර ප්රදේශවල. සුළි සුළං බලපෑම් කලින් පැවති අවදානම් සමඟ ඉහළ අවශ්යතා ඇති කලාප හඳුනා ගනී.
මෙම ප්රදේශ හානියට පත් නිවාස, බාධාකාරී ජීවනෝපායන්, දුර්වල පළාත් පාලන පද්ධති සහ මූලික සේවාවන් සඳහා ප්රවේශය අඩු වීම හේතුවෙන් එකිනෙකට බද්ධ වූ පීඩනයන්ට මුහුණ දෙයි. නිරාවරණය වූ ජනගහනයෙන් අඩකට වඩා දැනටමත් සුළි කුණාටුවට පෙර ඉහළ ණය සහ අස්ථායී ආදායම් සමඟ ජීවත් වූ අතර, මැදිහත්වීමකින් තොරව ආර්ථික ප්රකෘතිය මන්දගාමී වනු ඇතැයි UNDP පවසන සාධකයකි.
හදිසි මූල්යකරණයක් අවශ්ය වන අනුක්රමික මුල් ප්රතිසාධන ප්රමුඛතා කිහිපයක් UNDP සංවිධානය විසින් දක්වා ඇත.
සුන්බුන් සහ අපද්රව්ය ඉවත් කිරීම, ප්රජා යටිතල පහසුකම් සහ සේවා බෙදා හැරීමේ ජීවන මාර්ග පුනරුත්ථාපනය කිරීම, MSME සඳහා සහාය සහ ගෘහස්ථ ආදායම් උත්පාදනය සහ බලපෑමට ලක් වූ පවුල්වලට බැංකු, සමාජ ආරක්ෂණ යෝජනා ක්රම සහ ප්රතිසාධන ආධාර වෙත නැවත සම්බන්ධ වීමට හැකි වන පරිදි අහිමි වූ සිවිල් සහ මූල්ය ලියකියවිලි ප්රතිස්ථාපනය කිරීම මෙයට ඇතුළත් වේ. ප්රජාවන් නැවත නිවෙස්වලට පැමිණෙන විට ඉලක්ක කිරීම, ළඟා වීම සහ ලියාපදිංචි කිරීම් කළමනාකරණය කිරීම සඳහා පළාත් පාලන පද්ධති තාවකාලිකව ශක්තිමත් කිරීම අවශ්ය වනු ඇත.
“ඉහළ ගංවතුර සහ ඉහළ අවදානමක් ඇතිවන විට , යථා තත්ත්වයට පත්වීම මන්දගාමී සහ වඩා මිල අධික වීමට ඉඩ ඇත. මෙම ස්ථානවල මුල් පියවර ඉතා වැදගත් වේ,” කුබෝටා පැවසීය. කොළඹ සහ ගම්පහ හි නිරාවරණයේ සාන්ද්රණය අත්යවශ්ය මහජන සේවාවන් මත දැඩි පීඩනයක් එල්ල කර ඇති බවත්, ආපදාවලට ලක්විය හැකි ප්රදේශවල ජීවත් වන ප්රජාවන් සඳහා ස්ථිර විසඳුම් අවශ්යතාවය අවධාරණය කරන බවත් UNDP වැඩිදුරටත් පැවසීය.
දිට්වා සුළි කුණාටුව ඉදිකිරීම් නොවන අපද්රව්ය ටොන් 240,000 කට වඩා සහ ඉදිකිරීම් සුන්බුන් ඝන මීටර් 60,000 කට වඩා නිර්මාණය කර ඇත.
සියල්ල යතාත්ත්වයට පත් කරමින් ඉදිරියට යත්ම නිෂ්කාශන පිරිවැය ඉහළ යනු ඇති බවත්, ප්රවාහන සම්බන්ධතා, කෘෂිකර්මාන්තය සහ අත්යවශ්ය සේවාවන් සඳහා ප්රවේශයට ඇති බාධාවන් යථා තත්ත්වයට පත්වීමට බාධා කරන බවත් UNDP අනතුරු ඇඟවීය.
කෘෂිකර්මාන්තය ආශ්රිත පාඩු සැලකිය යුතු වන අතර, කුඹුරු හෙක්ටයාර 530,000 කට වඩා ජලයෙන් යට වී ඇති අතර දිස්ත්රික්ක කිහිපයක් දැනටමත් ආහාර සුරක්ෂිතතා පීඩනයන්ට මුහුණ දී ඇත.
UNDP අර්බුද කාර්යාංශයේ අර්බුද සූදානම, ප්රතිචාර සහ ප්රතිසාධන ප්රධානී දේවානන්ද් රාමියා පැවසුවේ සුළි කුණාටුව සංකීර්ණ අවදානම් කෙතරම් ඉක්මනින් සිදුවිය හැකිද යන්න මතක් කිරීමක් බවත්, දැන් ප්රමුඛතාවය අත්යවශ්ය සේවා යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම, ප්රවාහන ජාල අලුත්වැඩියා කිරීම සහ ඔරොත්තු දීමේ පද්ධති ශක්තිමත් කිරීම බවත්ය.
UNDP රජය, සංවර්ධන හවුල්කරුවන් සහ බලපෑමට ලක් වූ ප්රජාවන් සමඟ ක්ෂණික සහන සහ ඉක්මන් ප්රතිසාධන උත්සාහයන් සඳහා කටයුතු කරන බව පැවසූ නමුත්, ජීවනෝපායන් ස්ථාවර කිරීමට සහ ශ්රී ලංකාවේ ණය බරට එකතු නොවන ප්රකෘතියක් සහතික කිරීම සඳහා බාහිර මූල්යකරණය තීරණාත්මක වනු ඇති බව අවධාරණය කළේය.
