සටහන: සශිකලා මධුෂාණි
ජුලි 12; ලෝකය(අවුට්බවුන්ඩ් ටුඩේ): දශක පහකට පෙර කාම්බෝජයේ කුරිරු කෙමර් රූජ් පාලනය විසින් වධහිංසා පැමිණවීමේ සහ මරණ දඬුවම ක්‍රියාත්මක කිරීමේ ස්ථාන ලෙස භාවිතා කළ කුප්‍රකට ස්ථාන තුනක් යුනෙස්කෝවේ ලෝක උරුම ලැයිස්තුවට එක් කර තිබේ.
ලැයිස්තුවට එකතු කරන ලද 15,000කට අධික පිරිසක් සිරගතකර වදහිංසා පමුණුවා මරා දමන ලද ටුවෝල් ස්ලෙන්ග් ජන සංහාර කෞතුකාගාරය සහ චොයුං එක් ජන සංහාර මධ්‍යස්ථානය මෙන්ම ටුවෝල් ස්ලෙන්ග් යනු S-21 ලෙස හැඳින්වෙන කුප්‍රකට බන්ධනාගාරයක්, ඝාතන භූමියක් බවට පරිවර්තනය කරන ලද පැරණි උසස් පාසලක් මෙහිදී එක්සත් ජාතීන්ගේ සංස්කෘතික ආයතනය විසින් ඊයේ(11)දිනයේදී පැරිසියේ පැවති ලෝක උරුම කමිටුවේ 47 වන සැසිවාරයේදී බන්ධනාගාර දෙකක් සහ මරණ දඬුවම ක්‍රියාත්මක කිරීමේ ස්ථානයක් ලැයිස්තුවට ඇතුළත් කරන ලදී.
එය 1975 සිට 1979 දක්වා වසර හතරක ප්‍රචණ්ඩත්ව පාලන සමයේදී කුසගින්න, වධහිංසා පැමිණවීම සහ සමූහ මරණ දඬුවම මගින් ඇස්තමේන්තුගත මිලියන 1.7 ක කාම්බෝජ ජාතිකයින්ගේ මරණයට හේතු වූ අතර එය අසල්වැසි වියට්නාමයේ ආක්‍රමණයකින් අවසන් විය.
එක්සත් ජාතීන්ගේ අනුග්‍රහය ලත් විශේෂ විනිශ්චය සභාවක් විසින් වසර 16ක් පුරා ඒ වෙනුවෙන් කටයුතු කරමින් ඩොලර් මිලියන 337 ක් වැය කර S-21 ප්‍රධාන වධකයා වන කයිං ගුක් ඊව් ඇතුළු ප්‍රධාන කෙමර් රූජ් පුද්ගලයින් තිදෙනෙකු පමණක් වරදකරුවන් කළ අතර කෙමර් රූජ් පාලනයේ නායක පොල් පොට්, නඩු විභාගයට ඉදිරිපත් කිරීමට පෙර 1998 දී මිය ගියේය.
අද, මෙම ස්ථානය අනුස්මරණය සහ අධ්‍යාපනය සඳහා අවකාශයක් වන අතර, එහි බොහෝ වින්දිතයින්ගේ කළු-සුදු මග්ෂොට් සහ කෙමර් රූජ් වධකයින් විසින් භාවිතා කරන ලද සංරක්ෂිත උපකරණ තැන්පත් කර ඇත.
කාම්බෝජ අගමැති හුන් මැනට් මෙම ස්ථාන යුනෙස්කෝ ලැයිස්තුගත කිරීම සනිටුහන් කිරීම සඳහා ඉරිදා උදෑසන රට පුරා එකවර බෙර වාදනය කරන ලෙස ජනතාවට උපදෙස් දී ඇත.